Shoma5

شبکه مهندسان ساختمان ایران

کاشی کاریهای ارزشمند بیمارستانی تاریخی در اصفهان

  • ۴۰۶۷

پس از 110 سال

اگر بیمارستان عیسی بن مریم برود

اثر عیسی بهادری را هم با خود می‌برد!

 ایران‌نامه- شاهین سپنتا: در صورت اجرای طرح تخریب و نوسازی بیمارستان تاریخی عیسی‌بن‌مریم اصفهان یکی از آثار ارزشمند به یادگار مانده از هنرمند معاصر «عیسی بهادری» نیز برای همیشه از میان خواهد رفت.

این روزها، زمزمه بازسازی کامل بیمارستان عیسی بن مریم اصفهان به گوش می‌رسد و مدیران آن نوید می‌دهند که در آینده ای نه چندان دور آن را به بیمارستانی بزرگ‌تر و مدرن‌تر تبدیل خواهند نمود، اما دوستداران اصفهان بر این باورند که تخریب این بیمارستان، تنها تخریب یک بنای فرسوده نیست بلکه تخریب بخشی از هویت شهر تاریخی اصفهان خواهد بود.

یکی از جلوه‌های ارزشمند و یگانه این بیمارستان که شایسته است از دستبرد حوادث حفظ شود، تزئینات نمای بیرونی آن در نبش خیابان عباس آباد است. این تزئینات کاشی و آجر با ستون‌های سنگی، نمونه‌ای منحصر به فرد از هنر کاشی‌کاری تلفیقی با استفاده از طرح‌های سنتی و مدرن با ترکیب نمادهای ایران باستان است که امضای استاد برجسته و هنرمند معاصر «عیسی بهادری» را بر خود دارد.

ساختمان «بیمارستان عیسی بن مریم» مربوط به اواخر دوران قاجار و اوایل دوره پهلوی در اصفهان، خیابان شمس آبادی، نبش خیابان عباس آباد، در تاریخ ۲۲ امردادماه ۱۳۸۴ خورشیدی با شمارهٔ  ثبت ۱۳۱۱۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

 مردم اصفهان، این بیمارستان را «مریضخانه انگلیسی‌ها» یا «مُرسلین انگلیس» می‌نامیدند که پس از انقلاب 1357 به «بیمارستان عیسی‌بن مریم» تغییر نام یافت و در سال‌های اخیر بخش‌هایی بر آن افزوده شد.

بر سردر قدیمی بیمارستان بر روی کاشی فیروزه‌ای رنگ سال ساخت آن 1282 خورشیدی برابر با 1904 قید شده است. 

خانه تاریخی افیونی در آستانه تخریب کامل

  • ۱۵۵۶

ایران‌نامه- مهدی فقیهی: خانه تاریخی افیونی در اصفهان، متعلق به اواخر دوره صفوی و اوایل دوره قاجار، به خاطر عدم مرمت و نگهداری اصولی در وضعیت بسیار نگران‌کننده‌ای قرار دارد و در آستانه تخریب کامل است. اگرچه ساختار اصلی خانه افیونی در دوران متأخر با تصرف‌های زیادی روبرو شده، ولی همچنان ارزش‌های معماری و فرهنگی خود را حفظ نموده و با اندک مرمت و بازسازی می‌تواند به مکانی دلپذیر جهت اسکان گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شود. خانه افیونی (جناب) با میان‌سرایی نه چندان وسیع و بخش‌های متعدد ساختمانی در محدوده بازار اصفهان واقع است و غالب عناصر آن را فضاهای ضلع شمالی بنا یا بخش زمستان نشین خانه تشکیل می دهند که شامل اجزاء مسکونی جداگانه ای که شامل یک اتاق سه دری اُرسی‌دار در مرکز و دو اتاق کوچک  دو دری هستند که با ایوانچه‌های کوچک رو به حیاط ارتباط دارند و از طریق راه پله ای باریک و پیچ‌دار به اشکوب دوم ساختمان راه می‌یابند.  در اشکوب دوم، اتاق‌هایی به شکل قرینه و به صورت دو گوشواره جانبی و فضاهای تو در تو مشاهده می‌شوند که از طریق بهارخوابی زیبا با دست اندازی کاشی‌کاری شده با یک دیگر ارتباط دارند.

 در ضلع غربی بنا نیز عناصر و ارکان  گوناگونی  مستقرند که شامل چند نشیمن با سقفی فرو ریخته و وستاخی در بخش فوقانی آن می‌باشند. اتاق‌ها و فضاهای این بخش دارای تزییناتی است که هنوز آثاری از آن در درون تاقچه‌ها و حواشی کناری آسمانه‌ها به شکل مقرنس‌های پا باریک و چند بُعدی و قطاربندی‌های به هم پیوسته و زیبا به چشم می‌خورد. در عین حال وستاخ شمالی این قسمت با تزئیناتی نظیر گچ‌بری‌های ظریف و زیبا، آیینه‌کاری‌های معرق پیرامون شومینه دیواری و قطعاتی از شیشه‌های رنگی در و پنجره‌های گره‌چینی شده، بسیار جالب توجه به نظر می‌رسد. از این فضای زیبا و از راه پشت بام جبهه غربی به دیگر عناصر و اتاق‌های بخش فوقانی بنا دست می‌یابیم که شامل چند اتاق کوچک و بزرگ در کنار یکدیگر می‌باشند.

افزون بر این، در انتهای ضلع غربی نیز فضاهای خدماتی نظیر مطبخ، انبار و سرویس بهداشتی سطح نسبتا وسیعی را به خود اختصاص داده‌اند. در مقابل این بخش عناصر شرقی بنا واقع‌اند که در قالب چند اتاق سه دری به هم پیوسته این بخش از  بنا را تکمیل می کنند.

آخرین قسمت این خانه مسکونی جبهه جنوبی آن است که از نظر ساختاری با دیگر قسمت‌های بنا متفاوت ساخته شده است، چنان که اتاق‌نشیمن نسبتا بزرگ آن با پوششی از قوس‌های باربر و لنگه تاق‌های گهواره‌ای تزئین یافته‌اند. اطراف حیاط مرکزی را که به دلیل کثرت آوار چیزی از آن باقی نمانده تزئیناتی فرا گرفته که شامل خطوط  تزئینی و حواشی چند رنگی است که برای حفظ آنها از شیب‌سرهایی بر لبه بام سود جسته‌اند.   

منبع: تارنمای ایران نامه